Over Wim Jansen

Ik ben Wim (Willem Pieter) Jansen (1950), predikant voor de  vrijzinnige vleugel van de Protestantse Kerk Nederland. Ik ben geboren en opgegroeid op een boerderij in Zeeuws-Vlaanderen, een buurtschap met de mooie naam Paradijs. Het opgroeien in de ruimte en de schoonheid van de natuur heeft mij zeer gevormd. Ik ben getrouwd met de liefde van mijn leven, Eliane, en we hebben samen vier kinderen en acht kleinkinderen. Lange tijd ben ik werkzaam geweest in het onderwijs. Op latere leeftijd, in de jaren 80, heb ik naast mijn werk theologie gestudeerd (1e licentie) aan de Protestantse Faculteit in Brussel. Mijn doctoraal heb ik gehaald aan de Theologische Universiteit Kampen. Echt een ‘late roeping’ dus. Na een periode als pastoraal werker in West Zeeuws-Vlaanderen (tijdens mijn studie) ben ik predikant geworden, respectievelijk in Veere, Enschede, de Zak van Zuid-Beveland, Brouwershaven, Delft en Middelburg. Tot mijn emeritaat in 2015 was ik predikant van de vrijzinnige  Koorkerkgemeenschap Middelburg en van vrijzinnig Delft, die ik beide op afstand bediende omdat ik in Vlissingen woon. In Delft heb ik oktober 2015 afscheid genomen en in de Koorkerk eind december 2015. Sinds die tijd ben ik dus echt emeritus. 

Na vijf jaar in Veere te hebben gewoond, onze oude woonplaats van begin jaren 90, wonen we sinds april 2023 weer in Vlissingen, nu op onze droomstek, de boulevard. En nog wel op de ‘oude’ Boulevard de Ruyter, nr. 66. 

 

Wat ik nog wel doe?

Schrijven, zonder enige druk, maar soms toch meer dan ik van plan was (gezien de elkaar snel opvolgende publicaties). Ook schrijf ik veel columns voor de online magazines Volzin en Nieuwwij en voor Ongrond, een nieuwe site over mystiek. 

Nu en dan houd ik een lezing over een van mijn boeken of nog te schrijven boek.

En ik ga weer wat vaker voor in kerkdiensten dan in het begin van mijn emeritaat. 

 

Mijn achtergronden:

Ik heb op verschillende scholen en in uiteenlopende typen onderwijs gewerkt, van basisschool, via VMBO, MBO, HAVO, VWO tot HBO (Pabo). In het pastoraat heb ik kerkelijke gemeentes in allerlei kleuren en gestalten, op het platteland en in de stad, mogen dienen en daarbij intensief met mensen meegeleefd in de hoogten en diepten van hun leven.

 

Ook en vooral in mijn persoonlijke leven is mij het nodige overkomen, om te beginnen de bijzondere liefde van Eliane, maar ook ziektes, van depressie tot hartinfarct, dit laatste twee keer. Sinds begin 2020 weet ik ook dat ik een ongeneeslijke kanker onder de leden heb, maar voorlopig houd ik het nog goed uit.

Als echte Godzoeker van jongs af aan heb ik in het geloof een diep doorleefde ontwikkeling doorgemaakt, die uitgemond is in de mystiek. Niet vanuit de theologie maar vanuit al deze levenservaring heb ik altijd geprobeerd iets voor anderen te betekenen in pastoraat en geschrift.

 

Ik ben vooral predikant geworden omdat ik ruimte voor mensen wil zijn in hun kwetsbare momenten en op de scharnierpunten van hun leven: de pastor als afvoerputje.

Nu ik met emeritaat ben zoek ik vooral de stilte en de eenzaamheid.  

Een grote passie van me is schrijven. Een overzicht van de laatste jaren:

Mijn boek ‘Waar ben je nu?‘, (september 2011) is geschreven voor ieder die een dierbare verloor aan de dood en zoekt naar helderheid in de verwarrende visies op de dood. In de zomer van 2012 verscheen Boerenkind – geschiedenis van een paradijs, een niet theologisch boek met verhalen over mijn jeugd in het Paradijs, een voormalig gehucht in Zeeuws-Vlaanderen. In november 2013 publiceerde ik Vlammend Paradijs – bekentenissen bij uitgeverij Skandalon. Het vervolg op Boerenkind maar wel meer ’theologisch’. De queeste van mijn jeugd inzake God, erotiek, de liefde en een adolescente crisis. Een soort ‘confessiones’ à la Augustinus. Bij mijn emeritaat in de herfst van 2015 verscheen, ook bij Skandalon, Dominee zoekt God – dagboek van een laatste zondagmorgen.

Na de – door ziekte – turbulente zomer van 2015 overkwam mij in winter/voorjaar van 2016 een flow van gedichten. Die heb ik met een aantal eerdere gedichten samengevoegd in de bundel Zingen aan de Styx, dat najaar eveneens verschenen bij Skandalon. 

In de zomer van 2018 heb ik bij uitgeverij Meinema een boekje over (een herinterpretatie van) bidden gepubliceerd: Bron in je brein. In 2019 zag O hemel, zei de krokodil het licht, dierenverhalen om ‘zoiets als God ter sprake te brengen’. In 2020 verscheen het autobiografische verhalenbundel O vader wij zijn samen geweest. In de zomer van 2021 publiceerde ik mijn meest omvangrijke werk: BRANDEND VERLANGEN – om op te gaan in God/Liefde. Mystiek van alledag. Met mooie foto’s van kleindochter Filou. Tevens in die zomer het bundeltje Kijk eens lief, het liefdesboekje van Eliane en mij, poëtisch proza en gedichten. (als geschenkboekje bij Brandend verlangen!)

Daarna hebben Eliane en ik samen, om en om, onze zwerftocht door het leven en onze  liefdesgeschiedenis op papier gezet in Twee zwervers verliefd – van pleisterplaats naar pleisterplaats. In mei 2023 publiceerde ik een selectie uit de vele gedichten die ik voor Eliane heb geschreven, in de fraai vormgegeven hardcover ELIANE – liefdeslyriek. Dat beschouw ik als mijn theologisch testament, want de uiteindelijke bestemming van alle theologie is LIEFDE – en liefde alleen.

In het voorjaar van 2024 verscheen TELKENS EEN LICHTKRING DIEPER – groei en voorbestemming, met een zingend Voorwoord van Kick Bras, die het als ‘een extatisch lied’ betitelde. Met tekeningen van zoon Hans.  

Zie verder de pagina Publicaties voor de boeken vanaf de jaren 90 tot 2011, waarvan de belangrijkste zijn: Moet ik dat geloven (1991, Ten Have) Popmuziek en geloof (1995, Kok), Het geheim van de lieflijkheid (1998, Kok) en Voorbij de leegte (2008, Ten Have).

 

Mijn inspiratiebronnen:

De bron waaruit ik leef is drieledig:

  • de verwondering over de schoonheid en het mysterie van het aardse leven, in het bijzonder de erotiek – die wij als ware mystiek beleven en beschouwen. 
  • het geheim van de liefde, dat ik God noem: GOD achter God.
  • contemplatie: stilte, mediteren, dagelijks oefening in onthechten en overgave. 

Mijn inspiratie vind ik in:

  • Eliane, Eliane en Eliane – en in onze kinderen en kleinkinderen. 
  • de liefdesmystiek, in het bijzonder de middeleeuwse christelijke mystiek van Hadewych, Jan van Ruusbroec en Meister Eckhart
  • de filosofie van de oude Grieken, met name de stoïcijnen en de cynici
  • de oosterse mystiek van het soefisme, boeddhisme en taoïsme
  • poëzie, in het bijzonder Hans Andreus, J.C. van Schagen, Gerrit Achterberg…

 

Citaten
Hieronder staan enkele citaten die mij uit het hart gegrepen zijn en alles zeggen over mijn levensbeschouwelijke kleur en positie:

 

  • Liefde is mijn geloof. (Ibn Arabi , Middeleeuwse soefi)
  • Dat allerdiepste en allerrijkste in mij, waarin ik rust – dat noem ik God. (Etty Hillesum)
  • Onze doden leven voort in de stille wateren van de aarde. Het is hun geest die als een rimpeling van de wind over het water van de meren loopt. (Seattle, opperhoofd Sioux-indianen in zijn brief aan de Amerikaanse regering)
  • Door over te gaan in een toestand van zuivere contemplatie worden we tijdelijk ontheven van al het willen, dat wil zeggen van alle wensen en zorgen, en worden we als het ware verlost van onszelf  (Arthur Schopenhauer)
  • God is het diepst verborgene, meest weerloze, allerwezenlijkste en onvergankelijkste in onszelf. (Gerard Reve)
  • We moeten ons realiseren dat onze traditie niet de enige is die compassie nastreeft (Karen Armstrong):
  • In den beginne verscheen Liefde, als eerste beginsel van de geest (Rig Veda X, 129)
  • Identificeer je met alles zonder haat, wrok, woede of vijandigheid (Boeddha)
  • Beschouw anderen als jezelf (Confucius)
  • Wie is machtig? Hij die een vijand tot vriend maakt. (Rabbijnse literatuur)
  • Heb jullie vijanden lief (Jezus)
  • Geen van jullie kan een gelovige zijn als hij niet voor zijn naaste wenst wat hij voor zichzelf wenst (Mohammed)
  • Geen enkele zelfzuchtige berekening kan wedijveren met de neiging tot universele liefde (Auguste Comte, filosoof)
  • Christus was een historische, bijzondere openbaring van het Mysterie, een openbaring die nooit meer herhaald kan worden. Hetzelfde kan gezegd worden over Boeddha of Mohammed of Mozes. Ze zijn allen bijzondere, onherhaalbare, unieke openbaringen van het Mysterie (Paul Knitter)