Hieronder de nieuwe gedichten die ik geschreven heb na ‘ZINGEN AAN DE STYX’ (gepubliceerd november 2016). Aan de Styx voorbij dus. In omgekeerd chronologische volgorde. Behalve dit eerste, voor Eliane, dat blijft altijd bovenaan staan.
Inmiddels zijn veel van deze gedichten opgenomen in een nieuwe bundel, KIJK EENS LIEF (zomer 2021). Van Eliane en mij samen.
Eliane
Ik heb je lief:
het glanzen
van je glimlach
en je oogopslag
de diepte
van de stilte
in je stem
het vuur
van je verliefdheid
levenslang.
Ik heb je lief.
Goud
Wanneer mijn ziel een wolkje was,
dan was zij Goddooraderd
en Godomrand,
zoals je dat soms ziet.
Dat ben jij
in mij.
Terugblik 1969
Mijn mooie donkere meisje,
mijn mooie lieve meisje,
je weet niet half
nee nee,
je weet niet half
hoe wonderschoon je was
hoe stil je ogen glansden,
hoe ongelooflijk hoe rampzalig,
hoe hoog ten hemel schreiend,
hoe diep tot in mijn merg
ontroerd,
hoe jubelend en juichend,
hoeveel ik van jou heb gehouden.
Rivier
Ik lig in jou,
jij golf van licht,
jij overweldigt mij
zo teer
en neemt mij op
en draagt mij mee
licht als een veer,
omspoeld en overspoeld
om samen uit te stromen
in God.
Dief in de nacht
Wie ben jij toch?
Die in de nacht
mij opzoekt in de slaap,
mij aanraakt en
mij onderdompelt
in een licht
zo vloeiend en
zo zacht,
die zo verrukkelijk
mij aan mijzelf ontsteelt?
Van binnenuit
God nestelde zich in mijn brein
vannacht,
ik zag mijn leven
door haar ogen
en zij masseerde zacht
de aangespannen spieren
en fluisterde mij in het oor:
wees niet bevreesd.
En toen
kwamen de tranen.
Foto
De zon scheen
op jouw foto.
Of scheen jouw foto
op de zon?
Wat liefde vermag
God zei:
‘Ik neem je mee
langs de pijnpunten van je leven
waar oude wonden kloppen.’
Zo gingen wij tezamen
op pad.
Maar zie,
ze waren allemaal verdwenen.
God zei:
‘Ik wist het wel.’
En glimlachte naar mij,
zo lief
als jij soms doet.
Domein
En weer bevind ik mij
in dit domein,
dit wonderlijke land
in mij
van liefde louter
en alleen
en alles warm en goed en zo
zonovergoten,
er moet wel sprake zijn
van God.
Ik heb God gevonden
Ik dacht al:
wat is dat toch,
die warme gloed
die ik daar voel?
Zij zat verstopt
in een plooi van de tijd.
In een seconde
van mijn diepste pijn.
Uitgerekend daar
ontdekte ik haar.
Niet geheel toevallig
was jij daar ook.
Mijn leven
Vannacht nam God me bij de hand
en wandelde met mij
mijn leven langs.
God zei: ‘Wat is dat toch?
Die stille glans
waarin wij ons bewegen?’
Ik wist het wel,
want ik zag overal
jouw ogen.
Los
Ik laat mij
in jou los en
zweef.
Geen wijder
luchtruim,
geen zachter
licht.
One way
Komen de regens van november,
mist en duister van december,
komen de nachten met hun vragen,
komen de vragen van de angst,
komen soms oude spoken
je bestoken,
heb lief.
Na de nacht
God houdt van hersenen in ruste,
zij ziet ze liggen – zacht
als wolk,
zij legt zich
overvloedig
in ze neer,
doordrenkt ze
met haar goedheid
en haar zoetheid.
Elke dag
met jou
nog samen
weegt als
goud
zo licht
en fonkelend
zo vol
gewicht
van louter
licht.
Kentering
Ik heb je lief,
het meisje dat je was,
het meisje van verlangen,
de ogen vol melancholie
en onvervulde dromen.
Ik heb je lief,
ons wilde spel,
het volle vuur waarin
wij ons een leven lang
verheugen.
Mooi
Je bent zo mooi als we vrijen,
zo los en lust en zo voluit,
zo onbekommerd
schaamteloos,
je mond zo gulzig
open.
Die dag
die komt
die onherroepelijk komt
hij zal zo licht zijn
zal zo licht zijn
zo licht als toen
als toen die dag
toen liefde ons ontstak
ontstak in vuur en vlam
zo licht zal zijn
die dag
Nachtgetijde
Het zachte
donker in
jouw stille
ruimte
en alles ademt
jij.
Ik zie mij
door jouw ogen
zie mij
bemind en
badend in
jouw licht.
Voor Eel
Wil je weten
hoeveel ik van je hou?
Pak je koffer
want we gaan op reis.
Pak je koffer
want de reis
zal eeuwig duren.
En dan zeggen ze nog
Jongens, jongens,
wat stroomt het weer
door mijn hoofd en door mijn hart!
Maar wat dan, Wim?
Wat stroomt er dan ?
Een zacht
verrukkelijk orgasme
in mijn brein.
En dan zeggen ze nog
dat God niet bestaat.
Deuren
Jazeker, jij bestaat.
Wie anders was
dat licht in mij,
vanmorgen vroeg?
Wie anders was
die mij omarmde,
me kuste
en alle deuren sloot?
Wie anders
doet zo teder
de deuren toe,
de deuren
naar de pijn?
Imker
Word wakker en meteen
mijn ziel een bijenkorf
van gonzende muziek
en druipend van de honing,
om jou,
mijn koningin.
Dansvloer 1970
Je overrompelt mij nog
dag aan dag,
nog meer dan toen,
die eerste keer
toen jij me op de dansvloer
bij mijn lurven greep
om eindelijk te gaan
beminnen.
Vulkaan
Liefde als lava
kolkt zij vanuit
jouw binnenste,
zo gloedvol en zo heilzaam
dodelijk
overvloeit zij
het grind en het gruis van
mijn duistere dalen
en maakt ze tot
vruchtbare aarde.
Versieren
Ik pluk voor jou
de mooiste wolken
en drapeer ze om je haar,
ik bed je in
in zachte nevels
van de nacht
en ik versier je
met alle tinten vuur
van alle zonsopgangen ooit.
Thuis
Alles van jou
kwam in mij thuis:
verlegenheid
verlorenheid
verliefdheid
en verlangen.
Alles van ons
kwam in ons thuis.
Niets, helemaal niets
voor jij kwam met
je overvloed,
je stortvloed,
voor jij kwam met
het alles
absorberende.
Meditatie op Liefde
Ons hele leven,
alles
komt thuis in jou,
oneindige,
alles omarmende,
in jou.
Niets nog te vrezen,
niets meer te vechten,
niets te bewijzen.
Alles
maar dan ook alles
is thuis in jou.
Wat is dat toch met jou
dat alles wat ik ben
zich strekt naar jou?
Welk wonder draag
jij in je om?
Welk licht lokt mij
vanuit je diepste wezen?
Mijn ziel zuigt naar jou toe
vanaf dat ik je ken.
Het wordt alleen maar meer.
Wat is dat toch met jou?
Woorden voor jou
Ik wikkel jou
in woorden
wit
en stil
en transparant
tot op het licht
dat jij
ten diepste bent.
Omdat jij
Wanneer ik wakker word
ben jij daar
naast mij
in mij
en al wat in mij is
dringt mij naar jou
naar jou
naar jou
omdat jij
omdat jij
Opklaring
Ik had mijn hemel weer bezwadderd
met grauwe muizenis
en bange regenwolk.
Ineens was het verdwenen
en duizend zonnen schenen.
Wat was er toch gebeurd?
Jij glimlachte naar mij.
Verbazen
Liefste, ik wist niet
dat ik het in mij had
je nog meer
te beminnen
en nog meer
mij bemind te weten.
Je blijft me verbazen,
jij.
Raadsel
Jouw hart
ging naar mij uit.
Zal ik het ooit
bevatten?
Zal ik het ooit
bevatten?
Jouw hart
gaat naar mij uit.
Mantra
Ik lees het
in je ogen,
ik zie het
aan je glimlach,
ik voel het
in je strelen,
ik hoor het
in je stilte:
blijf
in mijn liefde.
Zelfverlies
In de peilloze
ruimte
van mijn vreugde
om jou
verdampt
verrukkelijk
mijn ik
in jou
tot één
wolk
van licht.
Winst
Als ik mijn ik verlies,
verlies ik ook de pijn
die daaraan kleeft
en dat is winst.
Voor jou
Ik weet het niet, mijn lief,
het is te veel,
mijn hart bonst uit mijn lijf,
ik barst uit dit bestaan
voor jou.
Ik weet het niet, mijn lief,
het is te veel,
ik denk soms dat ik stoned
en knettergek van liefde word
voor jou.
Ik weet het niet, mijn lief,
het is te veel,
het is mij
nooit genoeg
voor jou.
Bede
Ach liefste,
dat ik jou
tot God mag zijn
zoals jij mij.
Jouw geheim
Ik ga de weg naar binnen,
ik wandel door mijn hersenpan
steeds dieper in het labyrint,
een lang en bochtig pad
langs bergen en valleien,
door schaduwen en schimmen,
en aan het einde van de reis,
daar zie ik jou,
jij wacht op mij.
En kijk, daar is ook God,
een stille gloed
waarmee jij bent omgeven,
een zacht gezicht
dat met het jouwe
samenvalt.
Bergtrein
Dat ik niet
uit jou val,
dat ik mij
in jou voeg.
Alleen in jouw
spoor
vouwen de vergezichten
open
naar de smaragden
hellingen,
zonovergoten
toppen,
jouw schitterende
licht.
Dat ik niet
uit jou val,
dat ik mij
in jou voeg.
Reminiscentie
Als ik de oude foto’s zie
van toen,
van ons,
zo nieuw,
zo rijk,
zo feest,
ik was toen veel
gelukkiger
dan ik toen was.
Bestemming
Het liefste
lig ik maar
voor dood
in jouw schoot.
De bange stemmen
zwijgen.
Ik vecht niet meer
met het gevecht,
wat zou mij
kunnen deren?
Ik leef niet meer,
ik lig
alleen nog maar
te liggen
in jouw licht.
Genezing
In jou
is de nectar,
daar
moet ik zijn,
zegt de bij
van mijn ziel
en vindt feilloos
zijn weg
naar het hart
van de bloem.
Volheid
Mijn lief,
alsof ik je opnieuw
ontvang
nu zonder
angst
je al bij voorbaat te verliezen
en in het volle
volle weten
en genieten
de volle
volle vreugde
tranen.
Met terugwerkende kracht
laat ik mij door jou
versieren
en drink het nu
ten volle in,
laat ik mij overspoelen,
laat ik jouw zon toe
mij volledig
te beschijnen.
Veilig
Liefste,
ik geef mij aan jou over
met al wat in mij is
en al wat in mij is,
het doet er niet meer toe,
in jou
is alles veilig.
Onze ongelooflijke liefde
Dat het gewoon allemaal goed is.
Dat er niets op te lossen valt.
Niets te vrezen.
Niets te verontschuldigen.
Niets te stillen.
Niets te muizenissen.
Ruimte.
Zonovergoten.
Vrij.
Volkomen.
God.
Ondergaan
De dijken doorgebroken:
jij stroomt in mij naar binnen
en vult de kleinste gaatjes
waar jij niet eerder was.
Jij overspoelt mij en
ik onderga volkomen,
laat mij in jou
verrukkelijk ten onder gaan.
Genot
Ik mediteer
op jou
ik breng mij jou
te binnen
zo zacht en wonderlijk
te binnen
jou
te binnen
jou.
Beetje laat
Zeventig jaar,
het is echt waar,
het is echt waar:
je houdt van mij,
je houdt heel veel van mij,
je houdt van mij alleen.
Mijn hart springt op,
ja, eindelijk
verheug ik mij ten volle:
je houdt van mij,
je houdt van mij,
je houdt van mij.
Vervuld
Alles was aangelegd op ons,
op jou en mij:
de geilheid van het krokodillenbrein,
de lieve lusten van het lijf,
het zwijmelen van de hormonen,
het welbehagen van intimiteit
en het verlangen van de ziel
en alles is vervuld in ons,
in jou en mij.
Liefste, late levensfase
Nu wil ik niets meer van jou missen,
geen sprankje licht, geen vonkje vuur.
Nu laat ik mij niets meer van jou
ontfutselen door angst of waan.
Nu laat ik mij door jou
volledig om en overspoelen.
Nu adem ik alleen nog jou
en open wijd mijn poriën
en drink je in met volle teugen
en vreet je op met al wat in mij is.
Jij
Mijn liefste, mijn
glans, mijn
stilte, mijn
innerlijk vuur, mijn
ruimte, mijn
leven, mijn
liefde.
Goede Vrijdag
Er moet gestorven zijn,
mijn ik met al zijn angsten
en kwellingen en pijn.
Er moet gestorven zijn,
er is geen andere weg
mij te bevrijden van mijzelf.
Er moet gestorven zijn
om op te gaan in licht,
in liefde op te staan.
Psalm 23
Als ik de weg naar binnen ga
en alles achterlaat,
het meest
mijzelf,
als ik de weg naar binnen ga,
dan vind ik ze:
die wateren
en weiden,
stiller,
groener,
zonovergoten.
God is als
sneeuw
in de nacht:
de aarde
die zichzelf
van binnenuit
verlicht.
Doodgaan
Rivier verdwijnt
in oceaan.
Laat achter wat je achterlaat,
want het is mooi geweest.
Word wat je worden gaat:
een feest
van licht en kleur
en leven.
Homo H₂O – rondo
in bergen
verborgen
uit bronnen
geboren
gaan stromen
en zwellen
vol vreugde
je storten
van rotsen
en bruisen
en kolken
dan dalen
naar laagland
vertragen
verbreden
en langzaam
verdwijnen
in zee
en zee zijn
verdampen
en stijgen
en drijven
naar bergen
…
Buizerd
met je witte borst
verheven op je tak,
je trage vleugelslag
omhoog,
de cirkels die je schrijft
in de lucht waarop je drijft,
buizerd met je brede borst:
een vorst.
Onrustig
Ik sluit mijn ogen
en betreed
jouw stille tuin
in mij
waarin ik mij
verlies,
mij in jou
achterlaat
en alles
is vervuld.
September
Ik heb je lief,
septemberlicht.
Je oogt zo zacht
gezaaid.
Je flirt met
Scandinavië.
Je ligt zo wijd
gestreken
als ochtendnevel
op een meer.
Je bent zo stil
als God.
Ontmoeting
Water spiegelt morgenlicht.
Wind houdt zijn adem in.
Het gras is nevelnat
en zacht.
In de roerloze tuin
verschijn je mij
en kijkt me even aan
voorgoed
zoals de ree die ik vanmorgen zag
opduiken uit een bomenrand.
verzonken
het was zo goed vannacht zo goed
ik lag in jou gedroomd
en jij lag wijd en zijd
als weiland om mij heen gespreid
en ik in jou een rustig slapend dier
in geurend gras onder een maan
van milde gloed als van een bron
het fluisteren en ruisen
en alles was zo goed vannacht zo goed
dat alles wat maar zeer kan doen
voorgoed in jou verzonken lag
verzadigd en getroost
Mediteren
Zoals een maki zonnebaadt,
zijn armen wijd gespreid,
zijn zachte buik zo roekeloos
zich kerend naar het licht,
elk vonkje vangend
voelend,
vrijend,
zo een en al
ontvangen.
Ontwaken
Als ik langzaam ontwaak
vanuit een zoete, diepe slaap
lig ik nog lang in jou,
in jouw verstrengeling met mij
in mij.
Als ik langzaam ontwaak
in de geboorte van het licht
zie ik verwonderd om me heen
hoe mooi de wereld is
in jou.
Jij
Je bent gemaakt
van witte room,
van volle maan,
van golvend gras.
Je bent gemaakt
van vuur,
van vrouw.
Je bent gemaakt
van God.
Corona
De wereld
wordt besmet.
De aarde
wordt gered.
Lente
Er geurt sering,
er dartelt lam
en bloesem spreidt zich open
als een verliefde vrouw.
Niets nieuws
onder de zon
en toch is alles
nieuw.
Zuster dood
Je zwerft al tijden om me heen,
een witte schaduw in de mist,
je fluistert mij jouw naam in het oor
en ik verneem allang
je glans in elke dageraad,
je schoonheid in de morgenzon,
je stilte in het rimpelloze meer,
je gloed in avondrood.
En op een dag
zul je recht voor mij staan,
je kijkt me in de ogen
en je zegt:
Kom nu maar mee,
ik voer je naar het allerzachtste licht
waarin je rusten mag
en zon van liefde zijn.
December
Een glimp van licht
laag aan de paarse kim.
De dagen dun als dageraad,
de nachten dik en zwaar.
Tussen de schemeringen schijnt
de maan een schaduw van zichzelf.
De leegte van het winterland
opent de hemel naar het licht.
Vrouw
Hoe een aaien
een heel zacht aaien
hoe een openen
een teder openen
hoe een bespelen
een liefdevol bespelen
hoe dat
naar God.
Halo
Een nest van nevel om de maan
waarin haar witheid zich verzacht
en mild zich uitstrooit in de nacht:
de schaduw van een sneeuwlandschap.
Het is zo’n nacht om loom te liggen vrijen,
je lief te laten zinderen van lust.
Zo’n nacht om in vervoering te geraken
en te vertoeven in de schoot van God.
Het is zo’n nacht om diep en dwaas te leven,
zo’n nacht om dood te gaan van licht.
Kleinkinderen
In jullie onbevangen ogen
lees ik:
waarom de wereld ooit begon,
waarom de zon,
het universum en het licht,
een eindelijk subliem gedicht,
hoe God zich in een kind ontvouwt,
zich weerloos aan ons toevertrouwt.
Winterverlangen
Weg te sterven
met de roep mee
van de ganzen
in hun vlucht.
Meditatie
ik
adem
ik adem
mij uit
ik adem
jou in
jij ademt
in mij
jij
ademt
Veere
Het wandelen in een schilderij van Brueghel,
een miniatuur van Brugge,
een tafereel in zachte grijzen,
huis aan huis als oude wijzen.
Een Goliath heeft aan de rand
zijn stenen vuist geplant,
tragische rots,
litteken Gods.
En in het hart een ranke minaret,
daar door een engel neergezet,
het dwarrelen zoals sneeuwvlokken:
de porseleinen klanken van de klokken.
En staande bij het veer
het zich ontvouwen van het meer
in spiegels van pastel en licht,
teder omarmend vergezicht.
Het water is de moederschoot
die haar van meet af aan omsloot.
Avond
Alles is anders dan ik dacht:
de huizen uit mijn kindertijd
zijn kleiner dan ik dacht.
De dagen en de nachten
en de gedachten die ik dacht:
alles is minder dan ik dacht.
De mens is rotter,
de aarde
kwetsbaarder en dus kapotter.
Alles is mooier dan ik dacht:
het licht is pril,
de avond stil,
de dood zo zacht.
Nirwana
Ik ben
de rimpeling
die niet meer is.
Ik ben
voorbij.
Ik ben
alleen nog jij.
Oertaal
Weer glijden onze lijven
die wondere wereld binnen
waar zachte wetten gelden
en taal is er alleen signaal
van wellust die zich spiegelt
in onze lome ogen,
verrukking die zich baan breekt
in woedend ademende klanken:
de oertaal van ons lichaam,
de oertaal van ons vuur.
Golf
Wild het golven
van je lichaam
onder de storm
van tederheden
voortgedreven
naar die ene
hoogste golf
die je meevoert
en je optilt
naar de zon.
Provence
I
Zeg zacht die naam
een paar keer voor je uit
en hij gaat zingen…
Provence
II
…gaat zingen van
azuren luchten,
van wijn, olijven en lavendel,
melkblauwe bergen in de verten,
zandgele huisjes die de hellingen af druipen
en een bloedgeile zon.
Godplek
I
Er moet diep in mijn hersenen
een liefdesnestje zijn,
een stille plek waarin
mijn hele wezen rust.
Het is, als ik dat knopje raak,
alsof er honing door
mijn geest en lichaam vloeit
en ik word losgemaakt.
Een piepklein celletje waarin
het universum schuilt
en iets heel teers daarin
dat mij bemint en leidt.
Godplek
II
Binnenkamer van mijn leven,
wonderlijk toevluchtsoord,
een hut verscholen in
het oerwoud van mijn ik.
Regenmuziek
Ritselt de regen
in de struiken,
tegen de ramen
tikt de regen,
klettert de regen
op de stenen,
in de goten
gorgelt de regen,
roffelt de regen
op de daken,
in de bomen
ruist de regen,
zingt de regen
in mijn hoofd.
Mystiek
Jij ligt met mij verstrengeld
in mijn hoofd.
Jij hebt me zalig
van mijzelf beroofd
en o
uit deze zoetheid
nooit meer op te staan
maar loom en langzaam
dood te gaan
in jou.
Mijn leven in vijf distichons
Ik was een vreemde vogel in
een nest van klei.
Veel is mijn leven niet geweest
dan veren die ik laten moest.
Zo ik iets was ben jij
de wind waarop ik dreef.
Sinds ik mijzelf in jou verloor
leef ik verlost van elk gewicht
en zweef ik
in het licht.
Dank, zomermorgen
Dank, dag,
dat je over mij kwam met je vroege dageraad.
Dank, geschenken van de zomermorgen:
het lichtende groengrijs van de zee,
de melkblauwe nevelen verte,
het hoogblonde koren barstend van rijpheid,
de donkergroene bosranden met hun geheimen,
een ree en haar kalf die mijn fietspad kruisten,
de kruiden geur van vers gemaaid gras in de berm,
het zilveren licht tussen de wolken,
een uitzinnige lijster hoog in de bomen…
Ik kan het niet aan,
ik krijg het niet ingeademd,
niet ingedronken,
ik barst van licht
en dank.
God
Er drijft een eiland
in mijn hersenpan
tussen de grijze cellen.
Het is er licht
en stil
en zomermorgen.
Ik drijf er altijd weer naartoe.
Tijd
Midzomernacht.
Was even wakker, zag:
vier uur acht
en achter de gordijnen
het grijzen van de dag.
Viel zacht
in slaap, lag
achter mijn ogen
verzonken in een dag
van eeuwigheid zonovergoten.
En werd weer wakker, zag:
vier uur acht.
autobiografisch
het licht altijd dat licht het is
zo zacht veel zachter dan
het woord het doet
zo zeer
het licht altijd dat licht het zingt
hoe graag ik leef hoe zeer
het heeft gedaan
en doet
Storm over Zeeland
Golvend en wuivend het riet
onder de storm.
Alleen in dit riet
onder de storm.
Zwijgend en zingend het riet
onder de storm.
Alleen dit riet
onder de storm.
Completen
Bij de ingang van de nacht
ben jij de stilte die mij wacht,
sta ik met jou oog in oog
en uit het donker juicht een lied omhoog.
Licht
In jou
ben ik beland
met vroeger zwaar belast
en torsend mijn geliefden
onder mijn uitgerekte armen.
Voor mijn nabestaanden
Als zij dan eindelijk mij heeft gekust,
mijn langverwachte zuster dood,
en mij ontvoerd heeft naar haar slaapvertrek,
mij tot haar stilte teruggebracht,
dan zal zij mij in jullie harten zaaien
en ik zal zuiverder in jullie wezen zijn
dan wie ik in mijn leven was.
Orgasme van de oudjes
Handen die verwilderd aaien
de zachte jonge honden
van onze bijna dode leden.
Stil liggen nu, doodstil,
de open lippen vastgezogen
in huid om in te bijten,
stil luisteren naar de vreugde
die golft door onze lijven
en uitbreekt in geluidjes,
huivert in onze buiken
die plotseling weer dansen,
weer dansen tot de dood,
de duizelende, dolle
dood.
In mijn poëziebundel ‘Zingen aan de Styx’ – najaar 2016 – staan voornamelijk gedichten over mijn ziekte in de zomer van 2015: mijn verblijf aan de Styx. En enkele oudere natuur en liefdesgedichten. Het motto en het eerste gedicht uit die bundel geef ik hieronder weer. Wie meer wil: zie de bundel.
Overkant
En ik zal stamelen: jij bent mijn land.
En ik zal roepen naar de overkant,
naar wie er nog niet zijn geweest:
wees niet bevreesd.
Teruggekeerd
Ik zwierf
langs de rivier de Styx,
bezocht door duizend goden,
ik stierf
er duizend doden.
Pas toen
ik naar de overkant zou varen
zag ik hoe groen
en bloesemrijk zijn oevers waren,
hoe stil
het water was,
hoe zacht het gras.
Ik ben teruggekeerd
voor altijd ongedeerd.
(De Styx is de doodsrivier in de Griekse mythologie. Wie erin werd ondergedompeld was onkwetsbaar, zoals Achilles, m.u.v. zijn hiel omdat zijn moeder hem daaraan vasthield.)