Interessant gesprek in Trouw vandaag tussen Bodar en Paul Witteman. De laatste verzet zich tegen de dood en lijdt daar duidelijk aan. Bodar citeert Montaigne, filosoof uit de 17e eeuw: “Het is wijs de dood tot vriend te maken.”

Dit is wat ik in mijn boek ook bedoel. De meeste mensen die ik ontmoet, vooral ook in het pastoraat, hebben zich dit besef niet eigen gemaakt en blijven ook op hoge leeftijd verbitterd en verongelijkt als zij geconfronteerd worden met de dood.

Het oefenen in het sterven maakt het leven intenser en rijker.

Tenslotte: kerstboodschap. Kerst is het meest ontaarde christelijke feest dat ik ken. Niet alleen vanwege de commercie, maar juist ook in de kerkelijke vieringen. De liederen zijn over het algemeen zeer dogmatisch en als dat niet het geval is zijn ze op z’n minst sentimenteel of zoet. Wat mooi blijft zijn de geboorteverhalen, mits ze gelezen worden zonder de bril van de folklore – als literatuur dus.

Ik ben niet de enige predikant die kerst als een opgeklopte bezoeking ervaart! En dan heb ik het nog niet over de mensen die juist in deze tijd hun gemis of pijn het scherpst ervaren.