Toespraak bij Vlammend Paradijs 15 november 2013

Over fictieve non-fictie. Jan Siebelink: vader tot romanfiguur gemaakt. Het is niet één op één mijn vader. Ook non-fictie zoals geschiedschrijving is altijd interpretatie en beweegt zich op de grens van fictie. In de reflectie en de beschrijving daarvan ontstaat altijd een nieuwe werkelijkheid. Mijn boek is gebaseerd op geschiedenis maar a. mijn interpretatie en b. soms bewust vertekend om mensen te beschermen. Zoek niet één op één naar de ‘waarheid’. Het gaat om het verhaal en de sfeer. Niemand die verwacht erin voor te komen hoeft zich overigens zorgen te maken. 

Het is een boek vol ironie en vooral… zelfironie! Het woord ‘bekentenissen’  heeft ook de betekenis van belijdenis, aubade, aan de liefde, aan mijn grote liefde en aan  de erotiek. In Boerenkind staat een verfijnd verhaal over kinderlijke erotiek. Vrouw in Hoek: ’t is porno… Oké, dacht ik, dan helpt dus niets meer. Wat een belediging! Dan maar alle remmen los. Geen flauwe kul meer. Onverbloemd, de truttigheid voorbij … met als bedoeling: lofprijzing van de erotiek. Er wordt te vaak smoezelig, giechelig of vettig over gedaan. Of het wordt als iets smerigs neergezet waar je niet over praat, wat mensen zogenaamd ‘niet willen weten’. Ik schilder de erotiek en het vrouwelijk lichaam als iets goddelijks.  

Tegelijk relativeer ik de erotiek in die zin dat zij ook naar een geestelijk niveau kan worden getransformeerd. Er is een tijd om te omhelzen en er is een tijd om zich van omhelzen te onthouden, zegt de Prediker. Het vlammende verhaal over Eros wordt gevolgd door de verhalen over de non en het verhaal over de liefde van Christus in de hostie. De relatie tussen erotiek en het goddelijke is trouwens een rode draad. De middeleeuwse liefdesmystiek van bv. Jan van Ruusbroec en Hadewych heeft mij van jongs af aan geraakt en geïnspireerd. De omslag laat een  fragment zien van Botticelli’s ‘Geboorte van Venus’ de Romeinse godin van de liefde en u zult zien dat God en Eros vrolijk samen optrekken. 

Overigens, volgens mij heb ik een nieuwe uitdrukking voor de volgende versie van de Dikke Van Dale in petto: tongzoen onenightstand.

 

Het is een heftig verhaal en u zult me leren kennen. Het loopt gaandeweg uit op een crisis. Waarom ik dat deel met lezers? Vanwege het pure schrijfplezier. Vanwege de herkenbaarheid, en ook tot lering ende vermaak. Vergeet dat laatste niet! Maar het meest toch om het taboe open te breken, het taboe van de correctheid, het taboe dat nog altijd hangt rond de donkere kant van ieder mens, ook dominees en politici etc. Daar ben ik zo verschrikkelijk klaar mee, met die schijn van keurige objectiviteit. Elke levensovertuiging hangt samen met iemands persoonlijke levensverhaal en vooral met de schaduwzijde daarvan. Daarom kies ik er voor om schaamteloos mijn schuld en schaamte te laten zien. 

 

‘Vlammend’ staat voor: de passie voor schoonheid, het vurige ventje, de woede en de felle emoties – en voor die smerige vlam van de naftakraker. Maar bovenal staat het voor de liefde van en voor de hoofdpersoon van dit boek, die ik Naomi noem, maar die natuurlijk gebaseerd is op mijn grote liefde Eliane, aan wie ik het boek heb opgedragen. Het belangrijkste boek, en ik denk zelf ook het mooiste, dat ik ooit geschreven heb.

Zonder jou was het er allemaal niet van gekomen, allereerst onze kinderen natuurlijk en onze mooie kleinkinderen, maar ook al die mooie dingen die ik heb mogen meemaken en doen. Ik wil dat iedereen hier weet dat jij mij gestimuleerd hebt om ermee door te gaan en dat dit boek ook een kindje van ons samen is, ons vijfde kind. Wij hebben niets te verbergen. Mijn eerste exemplaar bied ik je hiermee aan.