BERICHTEN VAN DE OVERKANT
Stilte en gebed
Eeuwige Liefde die jij bent,
wij roepen jou aan in de stilte…
…
wij roepen jou aan in vreugde en verdriet,
vreugde om de lente die losbarst,
het nieuwe groen, het nieuwe leven,
verdriet om ook zoveel dood in de wereld.
Wij roepen jou aan vanuit de diepte,
bewogen met wat er in de wereld wordt geleden
aan onrecht, oorlog, onderdrukking,
aan ziekte, pijn, verdriet.
Wij roepen jou aan vanuit onze onmacht en macht,
onmacht in de grote wereldproblemen en het grote lijden,
macht om mensen van liefde te zijn op onze eigen plek.
Amen.
Opstapje naar het thema: De verdwijning en de verschijning van Roelie Rups
Roelie Rups en Simon Slak waren dikke vrienden – letterlijk dikke vrienden.
Ze aten zich samen dik aan de bladeren van jonge, frisse sla.
Mmm, wat was dat lekker!
Ze genoten van de zon op hun lijven.
Roelie Rups op haar harige huid en Simon Slak op zijn gladde vel.
Ze kwamen elkaar vaak tegen op dezelfde slakrop: mmm…
Maar ze zagen elkaar niet als concurrent, niks hoor, sla genoeg.
Ze gunden elkaar het licht in de ogen en de malse blaadjes van de sla.
Ze gingen zelfs veel van elkaar houden.
Dan kropen ze even tegen elkaar aan en genoten ze.
Roelie van de gladde huid van Simon
en Simon van die zachte haartjes op Roelies vel.
Dan hadden ze het lekker warm samen, zo lekker warm.
Dan waren ze heel verliefd.
Op een dag was Roelie zo volgegeten dat ze zei: ‘Pfff, ik kan niet meer, hoor.
Het wordt tijd dat ik ga verhuizen. En dan ga ik slapen, heeeel lang slapen… Maar wees niet bang, ik kom terug.’
Daar geloofde Simon niets van en hij was heel verdrietig.
‘Geloof me nou maar’, zei Roelie, ‘je zult het voelen aan de warmte die we hadden. Als ik in de buurt ben zul je mijn warmte voelen. En ook dat verliefde gevoel. Want ik laat je nooit in de steek.’
Toen verdween Roelie en Simon heeft haar nooit meer teruggezien.
Hij huilde dan ook dikke slijmsporen van verdriet.
Maar nu en dan voelde hij wel plotseling de warmte die ze had beloofd.
Een vreemde warmte, maar een heerlijke warmte.
Een warmte die hem deed denken aan de zachte haartjes op haar huid,
Aan het mooie golven van haar lijfje, aan haar vriendelijke vretende kopje.
Steeds vaker voelde hij die warmte, steeds vaker.
Dan gloeide hij helemaal van binnen, heerlijk, mmm…
…
Maar wie was toch die prachtige, vrolijke vlinder,
die dan bij hem neerstreek en hem aaide met haar zachte vleugels?
Lezingen
Hooglied 8:6b (eigen hertaling naar de NBV, WJ)
‘Sterk als de dood is de liefde,
fel als de hel de hartstocht.
De liefde is een vlammend vuur,
een laaiende vlam,
een vlam van de Ene,
het grote Vuur.’
Lucas 24:28 -32 (eigen hertaling naar de NBV, WJ)
Inleidend: Twee vrienden van Jezus ondergaan op weg van Jeruzalem naar Emmaüs het gloedvolle betoog van een charismatische vreemdeling die met hen oploopt – die de gekruisigde Jezus zal blijken te zijn. En dan:
‘Ze naderden het dorp waarheen ze op weg waren. Jezus deed alsof hij verder wilde reizen. Maar ze drongen er sterk bij hem op aan dat niet te doen en zeiden: ‘Blijf bij ons, want het is avond en de dag is bijna voorbij.’ Hij ging mee het dorp in en bleef bij hen. Toen hij met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, sprak het zegengebed uit, brak het en gaf het hun. Nu vielen hun de schellen van de ogen en ze herkenden hem. Maar op hetzelfde moment werd hij onttrokken aan hun blik. Toen zeiden ze tegen elkaar: ‘Brandden onze harten niet in ons toen hij onderweg met ons sprak en ons de Schriften ontsloot?’
Niet bijbelse lezing uit ‘Een gift uit Avalon’ van Annet Brouwer:
‘In de stof zijn mijn geliefde en ik ver van elkaar, maar in de geest zijn we samen en nabij. De draad tussen ons beiden is niet gebroken. We zijn nog steeds in liefde verbonden: jij daar, in het land van Licht, en ik hier, in het Aardse. Onze liefde is eeuwigdurend, onze liefde is sterker dan de dood.’
Meditatie: Berichten van de overkant
Lieve mensen,
het is een beetje in zwang, contact met overledenen,
verschijningen van geliefden, berichten van de overkant.
Zelfs series op Netflix, boeken die erover gaan.
Onlangs bij mijn eigen uitgever: Een gift uit Avalon.
Zelf boeit het mij al mijn hele leven en heb ik er al vaak over geschreven.
Het lijkt me niet meer dan logisch.
Iedereen gaat dood en verliest mensen aan de dood,
Dus willen wij weten waar ze gebleven zijn en waar we zelf heen gaan.
Toch rustte er vooral in de kerken een taboe op het thema.
Het is immers erg speculatief
en net als Simon en Roelie is de menselijke duim dik.
Je kunt zomaar terechtkomen in allerlei fantasieën
en een ongezonde belangstelling voor het hiernamaals ontwikkelen.
Mijn eigen omgang met dit thema heeft me ook nogal sceptisch gemaakt.
Dat moet ook, denk ik.
We moeten niet focussen op de dood maar op het leven…
…
Dit vastgesteld kunnen we er niet omheen
dat mensen verhalen vertellen van op en over de grens van de dood.
En ja, ook de bijbel doet dat – en in de weken na Pasen volop.
Het zijn vaak troostrijke verhalen voor ons,
want we hebben allemaal te maken met de dood.
Soms op afstand in beelden op tv van een verschrikkelijke oorlog.
Soms dichtbij door een geliefde die je verliest.
Soms nog dichterbij als de dood je eigen lichaam aantast.
Die troost en dat perspectief over de dood heen hebben we dus nodig.
Soms wordt die troost ons niet aangereikt door verhalen
maar door de gestorven geliefden zelf!
Ik kan er niet omheen, talloze malen heb ik ervaringen gehoord
over berichten van de overkant.
Let wel, geen kant en klare berichten
als gesproken of geschreven boodschappen – dat lijkt me nu eerder een valkuil.
Maar wel signalen, belevingen, gevoelens, dromen
en – inderdaad – verschijningen.
Het is oppassen geblazen want het menselijke brein is heel geraffineerd
en het kan ons illusies voorschotelen die heel levensecht zijn.
Daarom is het zaak een criterium vast te stellen.
Daarbij helpen ons de bijbelteksten van vandaag
in combinatie met de ervaring…
…
Waaraan herken je de zuivere, realistische verschijning?
De verschijning die ons niet op het verkeerde been zet
van enge seances, te ver gaande speculaties, mirakel en spektakel
en een keur aan hocus pocus?
De ervaring die ons niet bang of onrustig of somber maakt,
die ons niet onderdompelt in duistere gevoelens,
maar die troost biedt en verzoening en bevrijding?
Ik denk hieraan:
Aan de gloed van liefde.
Aan de warmte van Roelie Rups.
Aan het licht van God.
Want God is licht en in God is in het geheel geen duisternis.
Waaraan herken je de werkelijke nabijheid van je gestorven geliefde?
Ten diepste aan de liefde…
…
Het is de ervaring die ik vernam in de vele verhalen die ik mocht horen,
het is mijn eigen ervaring:
dat een ‘bericht’ van de overkant gepaard gaat
met warme, liefdevolle gevoelens.
Je mocht er vroeger niet over praten in de kerk,
want het was ervaring, en ervaring was verdacht.
Het ging immers om openbaring, om het Woord dat van buiten tot ons kwam.
Maar gelukkig is er meer openheid gekomen
voor wat zich van binnenuit aandient, vanuit de menselijke ervaring.
Openheid voor het besef dat God ook daarin en daaruit spreekt.
En de kerken zijn er al te laat bij wat dat betreft,
want in de samenleving is die beleving allang aan de orde
en men heeft geen boodschap meer aan een kerk
die niet aansluit bij de menselijke ervaring.
Het is jammer, want ook de bijbelverhalen komen uiteindelijk voort
uit die innerlijke ervaring.
De ervaring bijvoorbeeld dat de liefde een vuur is.
Een vuur dat reikt over de grenzen van de dood heen…
…
Als er één bijbelboek is voortgekomen uit de ervaring,
dan is het wel het Hooglied.
Prachtig en herkenbaar zoals de liefde wordt omschreven.
Een smeltkroes van warme gevoelens.
Eén en al vuur:
‘Sterk als de dood is de liefde,
fel als de hel de hartstocht.
De liefde is een vlammend vuur,
een laaiende vlam
een vlam van de Ene,
het grote Vuur.’
Ha, schitterend!
Zelfs het hellevuur wordt hier tot liefdevuur.
De liefde laat zich niet tegenhouden,
niet door dood en niet door hel.
En zo herkennen mensen de nabijheid van een gestorven geliefde ook:
in de aanwezigheid van hun liefde.
In de gloed van hun liefde, het warme gevoel, de rijke troost:
Mijn geliefden zijn opgenomen in dat grote, hartverwarmende vuur van liefde.
En van daaruit zenden zij hun stralen, hun licht, hun kleuren, hun nabijheid,
hun vlinders…
…
Zo verging het ook de vrienden van Jezus.
De vrienden van Jezus op weg naar Emmaüs.
In rouw en verwarring gedompeld.
Met koude harten en een verslagen geest.
Ook in dit verhaal de hartverwarmende nabijheid,
waaraan je God herkent, waaraan je de liefde herkent.
Maar pas naderhand worden ze zich bewust
van de vreemde gloed die hen bezielde zolang de vreemdeling bij hen was:
‘Brandden onze harten niet in ons toen hij onderweg met ons sprak
en ons de Schriften ontsloot?’
Weer dat vuur, het vuur van de liefde,
waarin de dingen heerlijk op hun plek vallen.
Plotseling klopte alles, hun vragen, hun teleurstelling, hun twijfels.
Ook dat is een kenmerk van de ‘gezonde verschijning’.
Dat alles samenvalt in die gloed van liefde.
Dat er geen vragen meer zijn, geen splijtende twijfel.
Velen van ons kennen vast zo’n ervaring,
soms een split second, dat alles verzoend is met alles…
…
Zo zijn er de vele verhalen die ik heb gehoord.
Verhalen van mensen die werkelijk een verschijning zien,
zoals de velen die een verschijning van hun geliefde waarnemen,
die laat weten: ‘Alles is goed’.
En de weduwe die in de lievelingsmuziek van haar man
plotseling zijn fluiten herkende – en talloze andere verhalen.
Maar meestal is er eenvoudigweg sprake van een gevoel,
een rijk, warm, liefdevol gevoel van nabijheid.
Zoals in het verhaal dat een jongeman mij ooit vertelde
over het verongelukken van zijn fietsvriend op 28-jarige leeftijd:
‘Ik kon zijn dood niet accepteren.
Jarenlang zat mijn verzet als een harde, koude brok in alles
wat ik dacht, voelde, uitsprak.
Toen droomde ik dat mijn vriend en ik samen fietsten zoals vroeger.
We reden door een zonnig heuvellandschap.
Het was prachtig, we zeiden niets.
Alles was heerlijk stil.
En toen ik wakker werd bleef die rust van dat landschap.
Het bleef in me en ik wist dat alles goed was,
ook met hem.
Vanaf toen was mijn verzet gebroken.’
Amen/Stilte
Gebeden (met stilte en Onzevader)
Jij, eeuwig vuur van liefde,
wij danken jou voor licht en leven,
voor de schoonheid van lente en bloesem,
voor de muziek van vogels,
voor liefde ons gegeven…
…
Wij leggen onze voorbeden neer in jouw licht:
Voor de mensen in Syrië, Oekraïne,
en al die landen waar blijvende oorlog woedt.
Voor de vele vluchtelingen,
de vele ontheemden, ook hier in Nederland,
hier op Walcheren.
Voor zieken en stervenden.
Voor allen die een moeilijke tijd beleven in hun relatie.
Voor jongeren die hun weg in het leven maar moeilijk kunnen vinden.
Voor mensen die in rouw verkeren en moeten leven met een schrijnend gemis.
Voor onze samenleving in zijn verdeeldheid.
Voor de beschadigde aarde, al wat leeft, het verstoorde klimaat
en voor de mensen die daar het eerst de gevolgen van ondervinden.
Voor onszelf, onze geliefden, ons eigen leven, in de stilte,
…
Onze Vader die in de hemelen zijt,
Uw naam worde geheiligd,
Uw Koninkrijk kome,
Uw wil geschiede gelijk in de hemel alzo ook op de aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
Leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze.
Want van u is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid.
Amen.