Inleidende woorden – moment van stilte

Je zou het misschien niet verwachten maar juist in de muziek, juist in een dienst waarin het om de muziek gaat, is STILTE het meest wezenlijke wat je kunt bedenken. Muziek bestaat bij de gratie van de stilte. Het is tegen de achtergrond van de stilte dat de muziek tot klinken komt en tot zijn recht komt.

Zo is de STILTE ook de essentie van het leven en de liefde – en van God.

We zijn stil voor God…

…

We vertrouwen ons toe aan de eeuwige Liefde.

De vrede van Christus met u allen, amen.

 

 

 

 

 

Openingsgebed – met stilte

God, woord dat ruimte schept

en licht,

woord dat naar liefde klinkt

en stilte…

…

Wij zoeken uw geheim,

uw gloed in ons,

de klank van uw muziek,

uw muziek die ons beweegt,

beweegt tot liefde.

God, klink in ons,

dans in ons,

amen.

 

 

 

 

 

Inleiding thema – verhaal ‘David, de dansende spreeuwenkoning’

Dance me – dat is het thema. Eigenlijk een raar zinnetje: dans mij. Daarover straks meer. Het is het begin van het lied van Leonard Cohen: Dance me to the end of love, waar we straks ook naar luisteren en kijken.  

God en dansen – wat hebben die met elkaar te maken? Nou, veel! Heel de natuur danst. En wij mensen?

Toen ik nog in Vlissingen woonde liep ik op een avond in de nazomer over de boulevard. Er was een of andere toeristenmarkt. Druk!!! U kent dat wel. Al die mensen etend tussen de kraampjes. Toen zag ik boven de zee de zon ondergaan en tegen die rode gloed een dansende wolk van spreeuwen.

En wij mensen?

Uit die ervaring ontstond het verhaal ‘Choreografie’.    

 

Choreografie

David de Dansende Spreeuwenkoning had een plan.

Luister, sprak hij op een mooie nazomerdag zijn volk toe, vanavond is het hier bij de zee een grote bijeenkomst van mensdieren.

Laten wij hen verrassen met een uitvoering.

Tegen de achtergrond van de ondergaande zon boven de zee.

Zien jullie het voor je?

Wij met z’n miljoenen zwermend over het water in een weergaloos dansende wolk tegen het rood van de avondhemel.

Ik zal jullie voorvliegen in de mooiste dans ooit.

De mensdieren zullen ademloos staan te kijken.

 

Maar waarom wilt u dat zo graag? – wilde een van zijn onderdanen weten.

Ach, zei David de Dansende Spreeuwenkoning, de mensdieren hebben het zo moeilijk.

Zij weten niet hoe ze een dansende wolk moeten worden, zoals wij.

Zij denken dat ze gelukkig worden door alles te maken wat ze kunnen.

Zij vechten met elkaar en maken onze aarde kapot.

Ze hebben het zo moeilijk, die arme mensdieren.

Laten wij hen maar weer eens verwennen met de mooiste spreeuwendans ooit.

 

Die avond kwamen de mensdieren inderdaad bijeen langs de zee.

Ze liepen met duizendtallen over de zeeboulevard met de kraampjes en de schetterende muziek, in de geur van gebarbecuede mededieren.

Bedrukt schuifelden ze in drommen door elkaar heen.

Als mieren, maar dan mieren die niet weten waar ze heen moeten.  

En niemand zag het purper, oranje en rood van de ondergaande zon.

En niemand zag de innige kleur van het water.

En niemand zag de dansende wolk aan de horizon.  

 

———

 

Lezingen

Het is niet voor niks dat ik de spreeuwenkoning David heb genoemd. Er is in de bijbel een dansende koning David. Hij was ook zeer muzikaal, lichtvoetig en sjofel gekleed. Hij danste uitgelaten tijdens het binnenbrengen van het heilige relikwie de ark in Jeruzalem. Maar niet iedereen nam hem dat in dank af. Ik lees u een vrii vertaald fragment: 2 Samuel 6:14-16

‘Vol overgave danste David voor God, slechts gekleed in een linnen priesterhemd. Onder gejuich en trompetgeschal brachten David en zijn volk de ark van God de berg op. Toen de ark de Davidsburcht werd binnengedragen stond zijn vrouw Michal, de dochter van Saul, op de uitkijk bij haar venster. Ze zag koning David dansen en springen voor God – en haar hart vulde zich met minachting.’    

 

Ook Jezus’ leven is muziek en dans voor God. Maar ook op hem wordt niet al te enthousiast gereageerd. Een fragment uit het evangelie: Mattheus 11:16,17.

Jezus beklaagt zich over de zure reacties van mensen:

‘Waarmee zal ik de mensen van deze generatie vergelijken? Zij lijken op kinderen die op het marktplein zitten en elkaar toeroepen: Toen we voor jullie op de fluit speelden, wilden jullie niet dansen. Toen we een klaaglied zongen, wilden jullie niet rouwen.’

 

 

  

 

Overdenking – Dance me 

Spreeuwen dansen, ja, maar heel de natuur danst.

De regen danst als ze uiteen spat op de stenen of op het water,

de bomen buigen en dansen op de wind,

vlinders dansen van bloem naar bloem,

verliefde zwanen dansen op het water,

vissen in de zee…

Kinderen dansen als ze huppelen of sporten,

maar sommige voetballers dansen ook,

zoals Cruijff destijds, en Van Basten en Bergkamp

en let nu maar eens op Frenkie de Jong.

 

Maar het lijkt wel of veel mensen daar niet aan willen,

het niet zien zoals de massa op de boulevard in het spreeuwenverhaal,

het minachten zoals Michal in het verhaal van David,

of zich afkeren zoals de mensen op de markt bij het fluitspel van de kinderen.

Wij hebben op de fluit gespeeld en jij hebt niet gedanst –

daarmee is de onmacht, de tragiek en de onwil van de mens getekend.

Het is eigenlijk God die dat zegt:

Elke morgen bespeel ik de fluit van het licht, van de vogels,

van de natuur die ontwaakt, van de schoonheid, van de liefde,

maar de meeste mensen reageren zuur.

Wat is dat toch in de mens – die traagheid, die kilte, die verharding?  

Terwijl het zo anders kan…

 

Iedere danser zal het herkennen:

Uiteindelijk hoef je je alleen maar over te geven.

Dan gebeurt er iets heel geheimzinnigs: je wordt gedanst.

Je doet het niet meer zelf, het is niet meer: ik dans, maar: de dans danst mij.

Carolina Blanken, docent levensbeschouwing en danser in Enschede, zegt:

‘Als ik dans kom ik in een soort tussenruimte terecht.

Alsof je letterlijk wordt meegenomen door de muziek en daarin opgaat.

Je lift mee op de muziek en ervaart dat je er zelf bijna niet meer bent

maar opgaat in de ruimte.

Je komt in een soort stilte, wat natuurlijk gek is, omdat er ook muziek klinkt.

Maar het is absoluut een vorm van verstilling.’ – tot zover Carolina Blanken.

Die ontdekking, dat is het meest cruciale in het leven.

Het is het geheim van het leven.

Niet jij ademt maar er wordt in jou geademd.

Niet jij leeft maar je wordt geleefd door het leven.

Niet jij hebt lief maar er wordt in jou liefgehad.

De enige beslissing van jezelf is de keuze om alles los te laten

en je over te geven aan wat het leven van je vraagt:

Meebewegen met het leven, meebewegen zelfs met de tegenslagen.

Meebewegen met de stroom, de energie, de dans van God.

Want zo is het precies met de dingen van God.

Denk maar aan de dansende derwisjen,

de soefi-mystici die al dansend zich verloren in God…

…

Dat klinkt allemaal wel heel blij.

Kan het iets minder uitbundig?

Juist als je het moeilijk hebt en niet in de stemming bent om te dansen?

Of als je van nature, net als ikzelf, wat ingetogen en een beetje houterig bent? Of als je verdriet hebt en je allesbehalve wilt dansen?…

…

Het gaat natuurlijk niet letterlijk en lijfelijk om de dans.

Het is een beeld van overgave op alle terreinen van het leven.

Je wordt uitgenodigd door schoonheid om die in te drinken.

Door weemoedige muziek om je te laten troosten.

Door het morgenlicht om de nieuwe dag onbevangen en blanco te beginnen. Door je kind om een beetje vrolijk te zijn – om zijnentwil.

Door je geliefden om lief te hebben en dat het voornaamste te vinden.

Door de stilte om tot jezelf en tot God te komen.  

Je wordt altijd weer uitgenodigd door een kracht, een vuur,

een stroom om je door te laten meenemen.

Door liefde, die onzichtbare kracht die je God kunt noemen.

Geef je daaraan over, zoals je je aan muziek over kunt geven.  

Laat je dansen, laat je dansen door het leven, door de liefde, door God.

Laat je dansen door de muziek en de woorden van Leonard Cohen.

 

In een interview vertelde Leonard Cohen

welk beeld hem inspireerde tot het schrijven van dit lied:

‘In sommige vernietigingskampen werd een strijkorkestje gedwongen te spelen, terwijl de verschrikking gaande was. Ze speelden klassieke muziek terwijl hun medegevangenen vermoord en verbrand werden. Dus die muziek, “Dance me to your beauty with a burning violin,” doelt op de schoonheid van de vervulling van het leven, op het einde van dit bestaan en op het passionele element in die vervulling. Maar het is dezelfde taal die we gebruiken voor de overgave aan een geliefde…’ – tot zover Leonard Cohen himself.

Het is dus niet zomaar dansen, het is dansen op het graf.

Het is niet zomaar een liefdesliedje,

het is overgave aan de liefde midden in dood en verschrikking.

Overgave aan een geliefde – en aan de Geliefde met een hoofdletter.

Je kunt er een gebed in horen.

Een paar van de belangrijkste fragmenten.

 

Dans me naar jouw schoonheid met een brandende viool,

Dans me door de paniek tot ik veilig ben samengebracht,

Til me op als een olijftak en wees mijn duif op weg naar thuis,

Dans me naar het einde van de liefde.

Dans mij naar de bruiloft nu, dans mij steeds opnieuw.

Dans mij heel teder en dans mij heel lang.

Wij zijn beiden onder onze liefde, wij zijn beiden boven.

Dans me naar het einde van de liefde.

Dans mij naar de kinderen die vragen om geboren te worden.

Dans mij door de gordijnen die versleten zijn van onze kussen.

Zet een tent op ter bescherming, ook al zijn alle draden los.

Dance me to the end of love.

 

 

———

 

 

 

 

Gebeden met stilte

God van stilte en licht en muziek en dans,

wij zoeken uw gloed en uw kracht in een zo kille wereld.

Neem ons bij de hand

en dans met ons uw dans van liefde.

De wereld, de mensheid, heeft het zo nodig.

Wij leggen onze gebedsintenties in u neer en geven ze mee in uw stroom:

voor de slachtoffers van rampen en geweld en onderdrukking,

voor al die mensen die kansloos zijn en arm en ontrecht,

voor de aarde die allerwegen wordt bedreigd en aangetast,   

voor zieken en allen die treuren om de dood,

voor wie ons lief zijn en voor onszelf,

in de stilte…

…

Beziel ons met uw gloed om waar wij kunnen warmte en liefde te brengen,

amen.

 

 

Slotwoorden en zegen

Dank aan allen die hebben meegewerkt, in het bijzonder de Dutch All Stars Jazz Band en Machteld Cambridge.

 

Zegen:

Zegene u allen de eeuwige Liefde, amen.