GEROEPEN OM GOD TE ZIJN
In het Duits en Frans wordt God met ‘jou’ aangesproken, juist uit eerbied voor zijn/haar nabijheid en intimiteit. Ik volg die traditie.
Stilte en gebed
Onuitsprekelijk geheim van leven en liefde,
we zijn stil voor jou…
…
Er is zoveel dat in ons omgaat,
aan vreugde en verdriet,
aan liefde en haat,
altijd maar door dat stromen in onze hoofden en harten.
Waar vinden wij een rustpunt, behalve in jou?
Laat alles in ons stil vallen in jouw duizelingwekkende ruimte,
jouw peilloze mysterie en toch zo nabij.
Breng ons innerlijk in de liefde
die al ons denken, denken, denken te boven gaat,
zodat jij muziek wordt in ons.
Amen
Opstapje naar het thema: Kip of adelaar?
Niemand weet het, maar voor ze in het ei kruipen om te worden uitgebroed mogen alle vogels zelf kiezen welke vogel ze willen worden.
Nu en dan roept de Grote Moedervogel een nieuwe lichting pre-eieren bij elkaar, spreekt ze toe en houdt ze de mogelijkheden voor.
Wat wil je zijn?
Een zingende merel in de morgen? Prachtig, maar … de kat ligt altijd op de loer.
Of een krassende kraai? Dan ben je heel sterk, maar… dan ben je somberste vogel met de lelijkste stem.
Een koerende duif misschien? O zo lieflijk, maar… dan bestaat de kans dat je duizenden kilometers moet vliegen.
Een kanarie met een gouden stemmetje? Ja, maar… dan kom je vast en zeker in een kooi terecht.
Of een eend in de vijver? Dan word je elke dag gevoerd, maar… meer dan de helft van je kuikens wordt opgevreten door een reiger.
Een adelaar? Dan vlieg je hoog in de bergen en je ziet geweldige panorama’s, maar… het kan er heel gevaarlijk zijn en je zult vaak eenzaam zijn.
Of een kip in een legbatterij? Dan ben je altijd samen met heel veel vriendjes en word je elke dag lekker van je natje en je droogje voorzien en je leeft veilig in een hok, je hele leven lang, maar… dat leven duurt niet zo lang en je leeft altijd op de grond, dus niet als een echte vogel.
…
En zo somt de Grote Moedervogel alle voor en nadelen op van alle vogels.
En wat kiezen de meeste vogels in dat pre-ei-stadium?
U zult het misschien niet geloven, de meeste vogels willen een kip zijn, lekker laag bij de grond en veilig in een hok.
En welke vogel wordt het minste gekozen?
De adelaar.
Veel te gevaarlijk, veel te hoog, veel te mooi…
Lezingen (eigen hertaling WJ, gebaseerd op NBV)
Genesis 1:26 ‘God zei: Laten wij mensen maken naar ons evenbeeld, als onze gelijkenis. Zij zijn verantwoordelijk voor de vissen der zee en de vogels van de hemel, over het vee, over de hele aarde en al wat daarop rondkruipt.’
Hooglied 2:7 ‘Meisjes van Jeruzalem, ik bezweer je bij de gazellen, bij de hinden op het veld, wek de liefde niet, forceer haar niet, voordat het haar behaagt.’
I Korinthe 12:31-13:1-3 ‘(Paulus somt alle mogelijke gaven op die mensen kunnen hebben en die ook allemaal goed zijn, maar dan neemt zijn betoog plotseling een wending – en het is een wending omhoog)
Richt u op de hoogste gaven. Maar eerst wijs ik u een weg die nog verder omhoog voert. Al sprak ik de talen van alle mensen en engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schellende cimbaal.
Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al wist ik alles wat te weten is en al had ik een geloof dat bergen verzet – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Al verkocht ik al mijn bezittingen voor het goede doel en al offerde ik mijn lichaam in het vuur – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.
Buitenbijbelse lezing: We luisteren naar De enkeling van Jules de Corte
De enkeling stond op tegen wel honderdduizend dingen
Hij wou niet met de massamensen mee in het gareel
Hij wenste in het slavenkoor een vrije stem te zingen
Maar voordat ie het wist had ie een schorgeschreeuwde keel
Toen hij niet meer kon zingen stond ie op om te gaan spreken
Tot allen die hij altijd als zijn vrienden had beschouwd
Die zeiden: wat ie zegt is nog niet eens zo gek bekeken
Maar toch, voor onze oren wel een tikkeltje te boud
Toen hij niet meer kon spreken stond ie op om te gaan schrijven
Hij kraste het op de muren van ons meerderheidspaleis
Opdat wij ons de slaap uit onze ogen zouden wrijven
Toen sprak er één uit aller naam: veeg uit, dit is te grijs
De enkeling staat op, omdat ie zelf zijn weg wil kiezen
Hij vecht tegen het monster van de middelmatigheid
Hij zal zolang ie leeft bij voorbaat elk gevecht verliezen
En als ie eindelijk opgeeft, zegt men: zo, die zijn we kwijt.
Meditatie: Geroepen om God te zijn
Lieve mensen,
Iemand vroeg me:
Waarom is er zoveel armoede in de liefde?
Waarom is het vaak zo kwakkelen?
Waarom gaat er zoveel mis tussen mensen?
Tussen man vrouw, ouder kind, vrienden, geliefden…
Overal sneuvelen relaties, of, nog veel erger,
verzanden in treurnis, verbittering, vervreemding.
Iemand vroeg me dat, alsof ik de wijsheid in pacht heb.
Maar als iemand mij zo’n vraag toevertrouwt
verwacht hij op z’n minst een antwoordpoging.
Bij deze.
Eerst speel ik de vraag naar u door, in een korte stilte:
Waarom is er zoveel armoede in de liefde?…
…
Niet om de betweter te spelen,
maar er diende zich wel meteen een antwoord aan.
Waarom gaat het zo vaak mis tussen mensen?
Omdat de meeste mensen een plofkip willen zijn.
Natuurlijk kunnen er allerlei redenen zijn waarom relaties vastlopen.
Soms passen mensen eenvoudig niet bij elkaar, is er geen match,
is het bij voorbaat kansloos – dat kan gebeuren.
Maar de diepste oorzaak is toch vaak:
het ontbreken van een hoge roeping.
Heel veel mensen nemen genoegen met…
… met veiligheid, met middelmatigheid, platheid soms zelfs.
Zijn snel tevreden met ‘je kunt niet alles hebben’.
Waarom zijn er zoveel halfslachtige vriendschappen?
Waarom is er zoveel lauwheid in de liefde?
Niet omdat mensen te veeleisend zijn,
maar omdat ze te weinig eisend zijn.
Omdat ze de lat te laag leggen.
Omdat ze geen adelaar durven te zijn.
Geen adelaar in de liefde…
….
Kijk, als je aan mensen op straat gaat vragen
of ze de liefde belangrijk vinden zegt iedereen ja.
O ja, ja natuurlijk, natuurlijk is liefde belangrijk.
Maar liefde vraagt alles.
Liefde wil niet ‘ook’ belangrijk zijn, maar alles zijn.
Liefde is het enige belangrijke.
Ik zie zo vaak om me heen dat liefde een waarde in de marge is.
Er is ook zoveel:
er is het werk, er zijn de passies en de hobby’s, er is het geld,
er is de goede baan, het mooie huis met het beste van het beste,
er is de eigen ontplooiing, het eigen genot,
er is het ‘ik’ dat altijd weer opspeelt in overlevingsdrang
en daarnaast is er dan ergens ook nog wel de liefde.
Maar die liefde, wat is daar dan van overgebleven?
Dat is de liefde die ontaardt in ‘het monster van de middelmatigheid’.
Dat is die vanzelfsprekend geworden relatie met je geliefde,
of nee, dat zeg je dan niet meer, maar je partner.
En naast al dat werk en al die belangrijke dingen
zijn er dan ook nog je vanzelfsprekende kinderen,
waar je eigenlijk geen tijd voor hebt
en die door veel mensen als een klus worden beschouwd,
of als een project waar ze zelf eer mee inleggen,
en niet als een roeping en een geschenk.
Maar liefde is niet een van de vele dingen in je leven.
Liefde is het ENE in je leven dat ertoe doet – je bestemming…
…
We lazen een geheimzinnig zinnetje in het Hooglied.
Een telkens terugkerend refrein in dat prachtige lied.
Wek de liefde niet op en forceer haar niet,
voordat het haar behaagt.
Wat wil dat toch zeggen?
En waarom wordt het steeds herhaald als een mantra?
Het wil zeggen dat liefde niet maakbaar is.
Dat je het niet zelf kunt organiseren, er niet over kunt beschikken.
Dat het een geschenk is.
Dat het een geheim is met een overstijgende dimensie.
Dat het het allerhoogste is.
Natuurlijk vindt iedereen liefde ‘belangrijk’,
Dat is het correcte antwoord.
Een ander verhaal is dat zij het enig belangrijke is.
Waar je voor moet kiezen om haar vruchtbaar te laten zijn.
Waar je alles in moet investeren om haar levend te houden.
Omdat ze uit God is…
…
Liefde vraagt een radicale keuze.
Een radicale keuze voor besef van haar heiligheid.
En het is precies daar waar het misgaat:
waar mensen die keuze niet maken.
We zijn geroepen, niet alleen om lief te hebben,
maar radicaal: om liefde te zijn.
Alleen dan kan ze haar schatten prijsgeven.
In het besef van haar goddelijke dimensie.
Laten we mensen maken naar ons evenbeeld, als onze gelijkenis, zegt God.
Dat is nogal wat.
Mensen zijn Godgelijk.
Nee, je zou het niet zeggen, je zou het bepaald niet zeggen.
Als Etty Hillesum in kamp Westerbork de gezichten van de kampbeulen ziet,
schrijft ze in haar dagboek:
‘Dat woord, dat mensen geschapen zijn naar Gods evenbeeld,
dat woord beleefde een moeilijke ochtend met mij…’
Maar als we dat woord niet hooghouden,
als we dat adeldom van de mens niet voor ogen houden,
dan verzanden we in middelmatigheid,
dan worden we de plofkip.
We zijn geroepen tot het adeldom van de adelaar.
De adelaar van de liefde.
We zijn geroepen om evenbeeld van God te zijn.
We zijn geroepen, ja, geroepen om God te zijn…
…
Waarom ben je monnik geworden? – vroeg ik mijn vriend de monnik.
Zijn antwoord: Om God te worden.
En nee, dat is niet te hoog gegrepen, en niet alleen voor kloosterlingen,
het is de bestemming van ieder mens, ook van jou.
Wees je bewust van die ultieme kans, die hoge roeping.
Wees God voor elkaar, voor de aarde, voor jezelf.
En beleef dat als een eer en een troost.
Voel je je soms minnetjes, onmachtig, vleugellam als een kip in een legbatterij?
Besef dan dat je een adelaar in je hebt,
een adelaar die zo zijn vleugels uit kan slaan,
de vrijheid, de hoogte in, de ruimte van God in.
Als je zit te modderen met je beperkte menselijkheid,
je mislukkinkjes, je zwakheden, je gebroddel soms,
weet dan dat je deel bent van God, gewild bent door God,
geroepen om God te zijn.
En durf in die kracht de enkeling te zijn die
‘een vrije stem wil zingen in het slavenkoor,
en die opstaat tegen het monster van de middelmatigheid.’…
…
I Korintiërs 12 en 13 – je kunt ze niet los van elkaar lezen –
we kennen die beroemde tekst
als de bijna cliché geworden lofzang op de liefde.
Maar het is een protestsong,
een protestsong tegen dat monster van de middelmatigheid.
Het vertoont echt een breuk, een breuk met onze vanzelfsprekendheden.
Het is een revolutionair appel om ons gezapige leven,
onze vaak zo gezapige liefde, in de hoogte te tillen:
Ik wijs je een weg die veel verder omhoog voert.
Omhoog en omhoog en nog hoger,
naar het allerhoogste, het Ene: in de zuivere berglucht,
de pure atmosfeer van alleen maar Liefde: GOD.
Geroepen om God te zijn.
Neem met minder geen genoegen…
STILTE
Gebeden (met stilte en Onzevader)
Jij, Liefde in ons – nabijer en intiemer kan niet –
wij loven jou om wie jij in ons leven bent:
schoonheid,
adem,
licht,
tomeloze vreugde…
…
Wij spreken onze voorbeden uit,
niet om jou tot de orde te roepen,
maar om onze angsten en zorgen uit te drukken.
En we leggen in jou neer:
Al die verschrikkelijke dingen die er in Rusland en Oekraïne gebeuren…
Het verziekte klimaat…
De bedreigde aarde…
De onvrede in onze samenleving…
De vele problemen waar de mensheid voor staat…
Onze kinderen en jongeren die daar een weg in moeten vinden, hun toekomst…
Persoonlijke zorgen, ziekte, scheiding, verdriet, rouw – alle pijn die zo bij het leven hoort…
Al wat ons bezig houdt, onszelf, ons eigen leven, onze geliefden, in de stilte…
…
We bidden samen het Onzevader:
Onze Vader die in de hemelen zijt,
uw naam worde geheiligd, uw Koninkrijk kome,
uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze.
Want van u is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid,
tot in eeuwigheid.
Amen