Sinterklaas / Psalm 8 / Marcus 10:13-16

Voor de kinderen: Krijgen en geven

En, hoe staat het ervoor?

Heb je veel gekregen van Sinterklaas?

Vertel eens…

 

Er zijn veel verhalen over Sinterklaas.

Verhalen die natuurlijk niet altijd echt gebeurd zijn.

Zoals: dat hij als baby al rechtop in z’n badje ging staan om te bidden…

En ook dat hij drie arme meisjes zag die graag wilden trouwen

maar geen geld hadden:

Op een nacht gooide hij drie geldzakken

door het open raam bij hen naar binnen –

waarvan er eentje toevallig in een schoen terecht kwam…

Zie je: daar komt dat strooigoed en het schoen zetten vandaan!

Maar in elk verhaal over Sinterklaas komt naar voren

Dat hij veel om arme mensen, en vooral kinderen, gaf

en dat hij ook veel aan arme mensen gaf…

 

Met Heleen gaan jullie nu ook iets maken om te geven.

In plaats van krijgen ga je nu iets geven.

Tot straks…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Meditatie

 

Lieve mensen,

wat we er ook van gemaakt hebben – zo commercieel als het is –

Sinterklaas is een diep religieus volksfeest.

Het blijft geweldig tot de verbeelding spreken,

vooral, denk ik, omdat het een appel doet op het kind in ons

en het algemeen menselijke zwak voor kinderen.

De vele legenden maken ook duidelijk

dat deze heilige Nicolaas iets met kinderen had.

Zijn eigen kindschap, als baby rechtop staand in zijn badje om te bidden.

Maar juist ook als volwassen bisschop had hij oog voor kinderen

en dan vooral kinderen die geen toekomst hadden…

Het verhaal van de drie arme meisjes,

bij wie hij geld in de kamer strooide, spreekt boekdelen.

En er is natuurlijk ook het bizarre verhaal over de drie studentjes,

die door een boosaardige slachter tot pasteitjes waren verwerkt,

pasteitjes die hij zelf voorgeschoteld kreeg.

Maar terwijl hij hen zat op te peuzelen

kreeg hij het door wat voor vlees hij in de kuip had

en wekte hen op uit de paté!!

…

Het heeft oude papieren in de christelijke traditie,

deze bewogenheid voor kinderen.

In de prachtige psalm 8 zien we het universum weerspiegeld

in baby’s en kinderen.

Het overweldigende heelal met zijn zonneglans en zijn sterren,

de glorie Gods – de dichter herkent het in het kraaien van een baby,

in het mummelen van een peuter, in vrolijke kinderstemmen.

Sterker nog, die kinderstemmen zijn opgewassen

tegen de onderdrukkers, de wraakzuchtige grootmachten.

Uit de mond van kinderen en zuigelingen grondvestte Gij kracht

om tot rust te dwingen vijand en wraakzuchtige.

Er is een geweldige kracht in de zwakheid van kinderen.

Hun kwetsbaarheid is bij machte geharnaste volwassenen te ontwapenen.

Ik ervaar dat vaak, vooral bij onze gehandicapte kleinzoon Seb,

maar het meest recent werd ik er weer door geraakt

in het programma “Hello Goodbye”, met Joris Linssen op Schiphol. 

Misschien hebt u het gezien…

Linssen was in gesprek met twee zusjes – een tweeling –

die op  hun moeder stonden te wachten.

Plotseling gingen ze, midden in die drukke hal en voor het oog van de camera,

hun balletkunsten vertonen.

Het ging vaker fout dan goed, maar daar bekommerden ze zich niet om.

Het was van een ontroerende onbevangenheid.

Hier was God.

Hier zag ik iets van de onbevangenheid van God…

…

Toch weten we natuurlijk best dat kinderen geen engeltjes zijn.

Kinderen kunnen ook enorm drakerig zijn,

egocentrisch in ieder geval, soms ook egoïstisch.

Maar de eerlijkheid gebiedt te vermelden

dat wij volwassenen hen meestal zo hebben gemaakt,

door geen grenzen te stellen,

door hen teveel als prinsjes en prinsesjes op een voetstuk te zetten,

of door hen alles maar te geven wat hun hartjes eisen…

Het is goed om kinderen zo jong mogelijk bij te brengen 

dat Sinterklaas vooral een geeffeest is – in plaats van een krijgfeest.

Ik wil geen oude zure opa zijn maar ik kan niet verhelen

dat ik me soms zorgen maak over veel opa’s en oma’s van nu

die hun kleinkinderen overstelpen met dure cadeaus,

zodanig dat Jantje verveeld het papier eraf scheurt

en het vervolgens links laat liggen.

Teveel van het goede…

Ik kan ook niet ontkennen dat ik me zorgen maak over veel ouders van nu

die hun kinderen het idee geven het centrum van de wereld te zijn.

Geen wonder dat ze zich aldus gaan gedragen, geen grenzen meer kennen

en misschien zelfs later iedereen omverwerpen die hen in de weg staat…

… zoals een grensrechter als die hun een grens stelt…

…

Het is ook niet wat bedoeld wordt in psalm 8.

Dat kinderen zoveel liever en onschuldiger zouden zijn dan volwassenen

is een groot misverstand,

gebaseerd op de romantische vergissing van Rousseau.

Niet omdat het kind bepaalde kwaliteiten zou hebben

wordt het in psalm 8 opgevoerd,

maar juist omdat je het kunt maken en breken

en dus ook gemakkelijk kunt bederven en zelfs verpesten…

Weerloos zijn kinderen overgeleverd aan volwassenen.

Natuurlijk denken we nu ook verbijsterd

aan de massaal naar buiten komende verhalen over seksueel misbruik.  

Kinderen kunnen zichzelf niet beschermen,

maar ze hebben evenmin het inzicht en de wijsheid

om zichzelf grenzen te stellen.

Ze hebben geen inspraak in de opvoeding die wij hen geven.

In wezen zijn zij machteloos…

…

En dat is ook precies de reden dat Jezus hen bij zich roept

en zich over hen ontfermt.

In de Joodse wereld van toen behoorde het kind

tot de categorie die niet werd meegerekend,

de geringen, de “armen van geest”.

Zij die afhankelijk zijn van anderen, maar vooral van gerechtigheid.

Afhankelijk van machtiger mensen die hen veiligheid bieden!

Jezus roept de kinderen niet bij zich

omdat ze alles voor zoete koek zouden slikken

of goedgelovig zouden zijn of niet zouden nadenken,

maar omdat ze in de maatschappij van toen onaanzienlijk waren,

geen stem hadden, niet gezien werden.

Ter illustratie van die positie jagen de discipelen hen eerst ook weg.

Jullie hebben hier niks te zoeken.

God is een grote mensending.

Het is natuurlijk tegelijk een provocatie van Jezus

dat hij de discipelen bestraft en de kinderen bij zich roept.

Het is een provocatie jegens de farizeeën.

Juist zij immers hadden geloof tot een zaak van volwassenen gemaakt,

een theologending.

Maar Jezus daagt hen uit:

De dingen van God, het rijk van God,

het is voor de weerlozen en kwetsbaren,

voor hen die niet worden gezien.

Zoals ook het kind dat Jezus zelf was

over het hoofd werd gezien

en zelfs van meet af aan niet veilig was,

zo zijn alle kinderen altijd potentiële slachtoffers.

En in die hoedanigheid zegent Jezus hen. 

Als je een goede Sinterklaas hebt lijkt hij op dit plaatje:

Jezus die de kinderen zegent…

…

Advent is een oefening in ontvangen.

Dat kwetsbare kind ontvangen in onszelf.  

Het is het kind God.

Je openen voor de Godgeboorte in de ziel,

zo noemt Meister Eckhart het in mystieke termen.

Wij denken altijd dat de kindfase achter ons ligt,

maar die ligt juist voor ons.

Het kind dat in ons geboren moet worden is ons voorland,

onze bestemming, onze toekomst, onze Advent.

…

Het kind dat in Bethlehem geboren werd

mag opnieuw geboren worden in ons.

Het leert ons de liefde want:

we mogen ervoor zorgen,

het koesteren

en liefhebben.

Amen.