Opstapje naar het thema: Kijk eens hoe mooi…

Ik laat jullie twee mensen zien en horen,

twee personen, twee typjes,

twee manieren om naar de dingen te kijken,

twee mensen: Jan en Piet.

En ik leg er verder niks bij uit.

Ik laat hen alleen maar zien en horen – in een heel kort dialoogje.

Kijk maar wat het kan betekenen voor jezelf.

Voor de duidelijkheid:

als ik zo sta, naar links kijkend, ben ik Jan, naar rechts kijkend Piet.

 

Ik heb er wel een attribuut bij nodig.

(brood van de schaal pakken en breeduit laten zien)

 

Jan: Kijk eens, Piet, hoe mooi…

Piet: Mooi? Dat is toch gewoon een brood.

Jan: Zie je dan niet hoe mooi bruin het is, hoe mooi het glimt?

Piet: Ik zie alleen een brood.

 

Jan: Ruik dan eens, Piet, hoe lekker het ruikt…

Piet: Ik ruik gewoon een brood.

Jan: Maar vind je dat dan niet lekker ruiken, naar het land en het graan en het deeg en het vuur van de oven en…

Piet: Ik ruik gewoon een brood.

 

Tot zover de hopeloze dialoog tussen Jan en Piet.

Als je wilt kun je op zoek naar Jan of Piet in jezelf…    

 

 

 

 

 

 

Korte meditatie

Lieve mensen,

avondmaal, niet voor iedereen, maar voor velen heeft het iets beladens.

Net als het woord gedachtenis.

Het kan zwaar klinken.

Het zijn ook woorden die bij elkaar horen.

Avondmaal is immers gedachtenismaaltijd.

Toch hoeven beide, ook in combinatie, niet somber te zijn!

Kent u tatjespap?

Laat ik de toon voor deze dienst eens zetten met tatjespap.

In een Vlaams kookprogramma kwam een caféhouder aan het woord,

die tatjespap serveerde: een zachte aardappelpuree met karnemelk

en kaas en zachtgekookte eieren – het is dus eigenlijk patatjespap.

We eten het zelf elke vrijdag, zei hij, om onze gestorven ouders te eren.

Zij hebben het ons leren eten op Vastendag.

Dus denken we elke vrijdag dankbaar aan onze ouders terug.

Hij hief zijn bierglas, lachte en zei: Op ons bompa en bomma…

Tatjespap, alleen van het woord word je al vrolijk.

En dat is nou avondmaal, dat is gedachtenis…

…

Ach, dat protestantse avondmaal, het is zo binnenkerkelijk,   

zo exclusief christelijk geworden, zo buitensluitend dus,

voor alleen ingewijden, alleen voor wie erbij horen,

voor wie aan bepaalde maatstaven van geloof en leven voldoen.

Het is zo angstig ‘Heilig Avondmaal’ met hoofdletters gaan heten.

Dat heeft met allerlei dingen te maken, maar vooral

dat het ritueel is vastgespijkerd op het dogma van ‘Christus’ offer’,

Jezus die voor onze zonden gestorven zou zijn omdat God bloed wou zien.

Alsof de brute moord op Jezus een door God gewild gebeuren zou zijn.

In de meeste kerkdiensten waarin het ‘HA’ wordt gevierd

voel je als bezoeker dan ook niet meteen de vrijheid daaraan deel te nemen.

Je moet wel heel veel onderschrijven – en de sfeer is ook vaak krampachtig.

Jammer, omdat het nu juist een wereldmaaltijd is.

Samen eten, dat is toch over de hele wereld

het meest hartelijke, meest menselijke dat je kunt doen?

Wat ik vandaag graag wil laten zien is het universele ervan,

dat het, ja, een gedachtenismaal is, maar juist daarom zonnig,

en dat het een liefdemaal is…

…

Dat zult u vooral ook zien in het Tafelgebed,

dat ik speciaal heb geschreven om een andere kant te laten zien:

niet de dood maar het leven, niet het lijden maar de liefde.

U zult elementen terugzien van de verwondering over het leven,

en verlangen naar God.

De mysteries van de evolutie, de schoonheid van de aarde,

de geest van leven en liefde daarin,

het wonder van graan en brood en delen,

en dat God al is in het zoeken naar God, misschien meer dan in het vinden.   

U zult ook horen hoe mensen iets van God op het spoor komen

in het licht, in poëzie en kunst en oude verhalen,

en dus ook in bijbelverhalen – en in de ontroerende persoon van Jezus.

U zult vooral horen

hoe wat wij avondmaal noemen een algemeen menselijke maaltijd kan zijn,

om het leven te vieren, om de liefde te vieren – het geheim van de liefde. 

De liefde die het geheim van het graan in zich draagt:

Het geeft zich, het graan, het geeft zich in de aarde,

maar juist in dat geven vermenigvuldigt het zichzelf en het leven.

En dat vermenigvuldigde graan laat zich bewerken tot brood.

Daarmee is een prachtige metafoor voor het menselijk bestaan gegeven:

Ons leven op deze aarde mag getransformeerd worden

tot brood voor anderen. 

Het graan gaat dood en wordt tot brood.

Dat is niet een exclusief christelijk beeld, maar universeel menselijk,

zoals de liefde universeel menselijk is…

…

Daarom heb ik mijn  Tafelgebed gebaseerd op het Johannes-evangelie.

Anders dan bij de andere drie evangelieschrijvers

worden brood en wijn daarin niet gekoppeld aan het offer van Christus,

maar zijn ze juist verbonden met het leven, met feest en overvloed.

De instellingswoorden: ‘Dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed…’

ontbreken bij Johannes.

In plaats daarvan wordt de wijn geschonken op de bruiloft in Kana.

De wijn wordt geschonken en genoten… niet vergoten!

Op een bruiloft, dan gaat het dus – dat is niet te missen – over de liefde.

Het is de liefde die water tot wijn maakt en het is de liefde die gevierd wordt.

Het is ook de liefde die het feest redt, die verzoent en bevrijdt…

…

En het brood?

Het brood komt voor in de gelijkenis over de wonderbare vermenigvuldiging.

Het brood wordt gedeeld en in de liefde is delen vermenigvuldigen.

Het wonder en het mysterie van de liefde is

dat zij in het delen alleen maar meer wordt: typisch God…

…

En als het dan gaat over gedachtenis:

De liefde verbindt niet alleen mensen wereldwijd,

over alle mogelijke grenzen heen, godsdienst en dogma overstijgend,

maar ook mensen door de geschiedenis heen.

In de liefde zijn wij verbonden met hen die ons ontvielen

en met het voorgeslacht.

Zo, als liefde, zijn de gestorvenen om ons heen,

als, ja, als vermeerderde liefde leven zij in ons voort.

Het is een spel, delen van brood en wijn, een liefdesspel…

…

Wanneer wij straks in de kring staan,

denk dan aan tatjespap…

…

STILTE

 

 

 

 

 

 

 

STILTE: om u bewust te worden van uzelf, van wat er in u leeft, van het goddelijke in uzelf, de goddelijke graankorrel…

 

Gebedsstilte voor de persoonlijke gebedsintenties

Eeuwige,

rustpunt in onze ziel,

troostende geest,

in  u leggen wij alles neer wat ons bezighoudt

aan vragen en pijn,

de wereld

en onze geliefden – in de stilte…

…

In u laten wij alles achter.

Zegen ons met liefde.

Amen.